Η Προσκύνηση των Αγγέλων του Νικολάου Γύζη

Ο πίνακας του Νικόλαου Γύζη, γνωστός σήμερα ως "Το Κρυφό Σχολειό", δημιουργήθηκε μεταξύ των ετών 1885-1886 και είναι ελαιογραφία σε ξύλο. Αρχικά παρουσιάστηκε στην Αθήνα το 1888 με τον τίτλο "Έλληνικόν Σχολείον έν καιρώ δουλείας".

Ο τίτλος "Το Κρυφό Σχολειό" επικράτησε αργότερα, χάρη στη δημοτικότητα του ομώνυμου ποιήματος του Ιωάννη Πολέμη, το οποίο γράφτηκε το 1899, εμπνευσμένο από το έργο του Γύζη. Ο πίνακας ανήκει σήμερα στη συλλογή του κ. Π. Εμφιετζόγλου.

Ο Νικόλαος Γύζης

Ο Νικόλαος Γύζης (1842-1901), γεννημένος στην Τήνο, είναι ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου, ενός εικαστικού κινήματος που συνδύαζε τον ακαδημαϊκό ρεαλισμό με τη ρομαντική παράδοση. Σπούδασε στο Σχολείο των Τεχνών στην Αθήνα και στη συνέχεια στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, όπου πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.

Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, συμμετείχε σε πολλές ελληνικές και διεθνείς εκθέσεις, αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις. Το 1880, ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου και το 1888 εξελέγη τακτικός καθηγητής στο ίδιο ίδρυμα. Ο Γύζης πέθανε στο Μόναχο το 1901, αφήνοντας πίσω του πλούσιο έργο που καθόρισε την ελληνική και ευρωπαϊκή τέχνη του 19ου αιώνα.

Το έργο "Το Κρυφό Σχολειό" αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή και χαρακτηριστικά του δημιουργού, με έντονη συναισθηματική φόρτιση και αφηγηματική δύναμη, που συνεχίζει να συγκινεί το κοινό.