Σε παγκόσμια αποκλειστικότητα! “Εξωτικό” θέμα με τέσσερις γυναίκες σε ένα χαμάμ… H αισθησιακή ατμόσφαιρα του ανατολίτικου λουτρού, το γυμνό και το ημίγυμνο, αποδίδονται με ρεαλιστικό τρόπο από την παλέτα του πιο γνήσιου εκφραστή του Ελληνικού Οριενταλισμού, Θεόδωρου Ράλλη (1852-1909). Ο πίνακας ζωγραφίστηκε περίπου το 1890-1900, με λάδια σε μουσαμά, και ανήκει στην Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ, κιβωτό της Νεοελληνικής Τέχνης. 

Θεόδωρος Ράλλης

Γόνος πλούσιας εμπορικής οικογένειας, ο Θεόδωρος Ράλλης (Κωνσταντινούπολη 1852-Λωζάνη 1909) αφού ολοκλήρωσε τις βασικές σπουδές του στη Χάλκη και στο Λονδίνο, πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών (περ. 1870-75). Μετά το τέλος των σπουδών του, έμεινε στο Παρίσι και απέκτησε τη γαλλική υπηκοότητα. Έντονη ήταν η επιρροή που του άσκησε ο δάσκαλός του Jean Léon Gérôme, τόσο στην τεχνοτροπία όσο και στη θεματολογία που ακολούθησε.

Ο Ράλλης φιλοτέχνησε κυρίως ηθογραφίες, σκηνές από την ελληνική θρησκευτική ζωή και ανατολίτικα θέματα που τον ανέδειξαν σε βασικό εκπρόσωπο του Ευρωπαϊκού Οριενταλισμού. Αρκετά θέματά του τα εμπνεύστηκε από τα ταξίδια του στην Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή, ενώ διατηρούσε δικό του εργαστήριο και στο Κάιρο. Έλαβε μέρος σε πολλές εκθέσεις και είχε ανελλιπή παρουσία στα Παρισινά Σαλόν. Κέρδισε πολλές σημαντικές διακρίσεις, ενώ το 1901 τιμήθηκε με το παράσημο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής.

Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ

Η Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ λειτουργεί στο Μέτσοβο του νομού Ιωαννίνων από τον Αύγουστο του 1988. Είναι ένα μουσείο νεοελληνικής τέχνης και έχει σε μόνιμη έκθεση αντιπροσωπευτικά έργα των σημαντικότερων Ελλήνων καλλιτεχνών του 19ου και του 20ού αιώνα. Σκοπός της μόνιμης έκθεσης είναι να δώσει στον επισκέπτη την ευκαιρία να γνωρίσει τους σημαντικότερους Έλληνες δημιουργούς των τελευταίων δύο αιώνων και να έρθει σε επαφή με τις κυριότερες θεματικές κατηγορίες και τα γνωστότερα ρεύματα της Νεότερης Ελληνικής Ζωγραφικής.

Στους τρεις ορόφους της Πινακοθήκης ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει έργα των Λύτρα, Γύζη, Τσόκου, Ράλλη, Ξυδιά, Πανταζή, Βολανάκη, Προσαλέντη, Αλταμούρα, Χατζή, Λεμπέση, Ιακωβίδη, Σαββίδη, Ροϊλού, Παρθένη, Μαλέα, Οικονόμου, Κογεβίνα, Βυζάντιου, Τσίγκου, Σπυρόπουλου, Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Βασιλείου, Τσαρούχη, Μόραλη, Τέτση, Σόρογκα, Φασιανού και πολλών ακόμα. Βασικός κορμός της συλλογής, που θεωρείται μία από τις πληρέστερες αυτής της περιόδου, είναι τα 200 έργα που συνέλεξε και δώρισε στο Ίδρυμα ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας, μαζί με το σύγχρονο τριώροφο κτήριο της Πινακοθήκης.

Σε ειδική Αίθουσα Σχεδίων και Χαρακτικών εκτίθενται έργα Ελλήνων ζωγράφων και χαρακτών της ίδιας περιόδου (Συλλογή Δημητρίου Τσάμη), ενώ δείγματα των τελευταίων δεκαετιών παρουσιάζονται σε εναλλασσόμενη έκθεση στην Αίθουσα Σύγχρονων Καλλιτεχνών. Σημασία δίδεται επίσης στην οργάνωση περιοδικών εκθέσεων με έργα που συγκεντρώνονται από άλλα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές της χώρας μας ή του εξωτερικού. Με αυτόν τον τρόπο δίδονται καινούργια ερεθίσματα και μελετάται σε μεγαλύτερο βάθος ή έκταση ένας ειδικότερος τομέας της τέχνης. Οι εκθέσεις αυτές προγραμματίζονται μία ή δύο φορές το χρόνο και είναι θεματικές, αναδρομικές, ομαδικές ή ειδικότερου ενδιαφέροντος.

Μεγάλο βάρος δίδεται επίσης στα εκπαιδευτικά προγράμματα που πλαισιώνουν τη μόνιμη και τις περιοδικές εκθέσεις, συμπληρώνοντας τη λειτουργία της Πινακοθήκης και το παιδευτικό της έργο. Το Παιδικό Εργαστήρι της Πινακοθήκης λειτουργεί σε τακτική βάση για τα παιδιά της περιοχής που συμμετέχουν δωρεάν σε οργανωμένους κύκλους συναντήσεων για να πειραματιστούν, να δημιουργήσουν, να μάθουν τεχνικές και να έρθουν σε επαφή με την τέχνη. Υπάρχουν ειδικά φυλλάδια, εκπαιδευτικά παιχνίδια, βιντεοκασέτες και δημιουργικές δραστηριότητες που βοηθούν τους επισκέπτες να γνωρίσουν τα έργα της συλλογής, ή που μπορούν ακόμα να χρησιμοποιηθούν από το δάσκαλο στο σχολείο για την προετοιμασία ή την περαιτέρω επεξεργασία της επίσκεψης.